Niezależnie od tego, czy trenujesz bieganie, pływanie, jazdę na rowerze czy trening siłowy, właściwy oddech będzie ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Oddychanie jest podstawową funkcją życiową. Czynność tą wykonujemy instynktownie już kilka sekund po urodzeniu.

Czy wiesz, że zwrócenie uwagi na oddech podczas ćwiczeń może mieć spore znacznie dla funkcjonowania organizmu?
Czym jest oddychanie?

Słowo oddychanie wywodzi się z łacińskiego respirare złożonego z przedrostka re – wskazującego na powtórzenie i czasownika spirare oznaczającego dmuchać. Jest to proces życiowy związany z uzyskiwaniem przez organizmy energii użytecznej biologicznie:

1. Oddychanie zewnętrzne: umożliwiające tkankową penetrację tlenu i usuwanie dwutlenku węgla. Polega na pobieraniu powietrza do płuc, wymianie gazowej zachodzącej w pęcherzykach płucnych, transporcie tlenu i CO2 przez krew i dyfuzji pomiędzy krwią a komórkami organizmu,
2. Oddychanie komórkowe: jest wielostopniowym biochemicznym procesem utleniania związków organicznych związanym z wytwarzaniem energii użytecznej metabolicznie. Oddychanie przebiega w każdej żywej komórce w sposób stały. Zachodzi ono nawet wtedy, gdy inne procesy metaboliczne zostaną zahamowane. [1]

Tyle mówią definicje naukowe. Przełóżmy to na trochę prostszy schemat 🙂

Nasze płuca podczas wdechu pozwalają organizmowi pobierać tlen z powietrza, a przy wydechu wydalamy z organizmu dwutlenek węgla. To nasz mózg kontroluje proces oddychania na podstawie zapotrzebowania organizmu na tlen.

Zatem, co się właściwie dzieje, kiedy wykonujesz głęboki wdech i wydech?

• Wdech: Powietrze przepływa przez tchawicę i oskrzela do płuc. Oskrzela rozgałęziają się na tysiące oskrzelików, które kończą się skupiskami malutkich pęcherzyków płucnych. Każdy z pęcherzyków jest pokryty siatką naczyń krwionośnych zwanych naczyniami włosowatymi, które łączą się z siecią tętnic i żył, które przenoszą krew przez twoje ciało.
• Wydech: Przy wydechu dwutlenek węgla przemieszcza się z naczyń włosowatych do pęcherzyków płucnych, przechodząc przez tętnicę płucną. Następnie wydychamy powietrze poprzez przesunięcie przepony w górę do klatki piersiowej. Mięśnie klatki piersiowej i żeber rozluźniają się, co powoduje kurczenie się klatki piersiowej, a to zmusza dwutlenek węgla do opuszczenia płuc przez nos. [2]

Znaczenie prawidłowego oddechu:

• Dostarczanie tlenu do organizmu,
• Wydalanie dwutlenku węgla,
• Równowaga systemu nerwowego (zmniejsza m.in. stres),
• Synchronizuje pracę obydwu półkul mózgu,
• Wzmacnia układ odpornościowy.

Rodzaje oddychania

• Oddychanie piersiowe:

Oddychanie głównie klatką piersiową będzie powodowało mniejszy pobór tlenu do płuc. Prowadzi do wielu zaburzeń naszego organizmu.

• Oddychanie brzuszno-przeponowe:

Polega na głębokim oddychaniu przez nos, w pełni wypełniającym płuca, gdy dolna część brzucha unosi się. Podczas prawidłowego wdechu przepona powinna się obniżać pionowo w dół, co powoduje rozprężenie jamy brzusznej. Prawidłowy oddech torem brzusznym rozpoczyna się w miednicy na wysokości pęcherza i stopniowo przenosi się do góry, wypełniając całą jamę brzuszną.

Większość ludzi oddycha płytko i nie koncentruje się na głębokim i płynnym oddechu. Jesteśmy przystosowani do brania płytkich oddechów w momencie kiedy znajdujemy się w stresującej sytuacji, doświadczamy intensywnych emocji lub gdy jesteśmy zdenerwowani. W takich sytuacjach często wstrzymujemy oddech. Częste przebywanie w takim stanie, może doprowadzić nas do wyrobienia nawyku płytkiego oddychania.

Badania wykazały, że swobodny i głęboki oddech poprawia zmienność rytmu serca i stymulacji nerwu błędnego. Pomaga to zmniejszyć reakcję układu nerwowego na wymienione czynniki stresogenne. [3]